به گزارش ایسنا، با بررسی زلزله‌های اخیر و مشاهده آسیب‌های برجا مانده این نتیجه حاصل می‌شود که عدم استحکام دیوارها منجر به بیشترین خسارات جانی و مالی در ساختمان‌ها می‌شود. دیوارها هنگام وقوع زلزله دارای دو نقطه ضعف عمومی “عدم ناپایداری دیوارها” و “عدم اتصال دیوار به سازه‌” هستند؛ از این رو مسلح کردن دیوارهای ساخته شده با مصالح بنایی و اتصال مناسب آن به سازه ضروری است که برای این منظور از مجموع میلگرد بستر و قطعات اتصالی جهت پایداری دیوارها و اتصال آن به سازه استفاده می‌شود.

مطابق مبحث هشتم مقررات ملی، میلگرد بستر از یک جفت مفتول طولی تغییرشکل یافته که مفتول‌های عرضی به صورت خرپایی به آنها جوش شده‌اند، تشکیل شده است و به منظور پیشگیری از خوردگی با ضخامت مناسب، گالوانیزه می‌شوند. میلگرد بستر برای دیوارهای بنایی با مصالح سنتی چون آجر، سفال، بلوک ماسه، سیمان و لیکا و نیز مصالح مدرن بتن سبک هوادار قابل استفاده است.

مهدی فعال عراقی، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا از دستیابی به دانش فنی ساخت میلگرد بستر (Bed Joint Reinforcement) خبر داد و گفت: میلگرد بستر یکی از روش‌های فنی، اقتصادی و مطمئن برای مسلح کردن و اتصال دیوارهای سفالی، بلوکی و آجری به سازه در برابر زلزله است.

وی با بیان اینکه این نوع میلگرد برای مقاوم‌سازی انواع بلوک‌های “سفالی”، “لیکا” و “سیمانی” کاربرد دارد، خاطر نشان کرد: این محصول به طور اختصاصی برای مسلح کردن دیوارهای بلوکی به کاربرده می‌شود و برای این منظور این میلگرد توسط قطعات اتصالی که دارد، دیوار را به ستون‌ متصل می‌کند.

فعال عراقی تاکید کرد: این امر موجب می‌شود که دیوار در هنگام زلزله از تخریب محفوظ بماند و اجازه تخریب به آن نمی‌دهد.

مجری طرح با بیان اینکه این محصول از جنس خاصی از مفتول تولید شده است، اظهار کرد: محصول تولید شده نسبت به مصالح و فولاد ساختمانی از مقاومت و کشش بالاتری برخوردار است، به گونه‌ای که نتایج تست‌های کششی انجام شده بر روی این محصول نشان داد میلگرد تولید شده تا ۴۲۰ مگاپاسکال کشش را تحمل کرده است.

به گفته وی، در تست شبیه‌سازی زلزله که در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی انجام شد، ۵۲۹ هزارم شتاب ثقل بر دیوار مسلح شده با این نوع میلگردها اعمال شد که در طی آن دیوار نه تنها واژگون نشد، بلکه نمای ساختمان نیز ترک نخورد.

فعال عراقی اضافه کرد: بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعات موفق به کسب گواهی‌نامه فنی از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی شدیم.

مجری طرح با اشاره به نحوه استفاده از این محصول در دیوارها اشاره کرد و توضیح داد: این میلگردها در دیوارهای در حال اجرا در بین ملات آن قرار می‌گیرد و برای نصب آن نیازی به تغییر در ساخت دیوارها نیست، ضمن آنکه باید قطعات اتصالی آن که به آن “گیره” گفته می‌شود، بر روی ستون نصب شود، در ضمن برای هر دو سازه بتونی و یا فولادی قابل اجراست.

وی میلگرد تولیدشده را محصولی ساده از لحاظ کارکردی و مقرون به صرفه از نظر اقتصادی توصیف کرد و یادآور شد: برای مقاوم سازی دیوارها روش‌های دیگری مانند نبشی‌کشی وجود دارد، ولی در هیچ آیین‌نامه‌ بین‌المللی به آن اشاره نشده است، ولی این میلگردها از موارد مورد تاکید این آیین‌نامه‌ها است.

مجری طرح با تاکید بر اینکه از ۷۰ سال قبل آیین‌نامه‌های این میلگردها تدوین شده و از آن استفاده می‌شود، خاطر نشان کرد: تست‌های انجام شده بر روی این مصالح ساختمانی نشان داد که می‌تواند مقاومت دیوار را در برابر زلزله افزایش دهد، در حالی که “نبشی‌کشی” روش مناسبی در این زمینه نیست، به گونه‌ای که نبشی‌کشی دیوارهای بیمارستان اسلام آباد غرب استان کرمانشاه نتوانست آن را در برابر زلزله ایمن کند و در زمان زمین‌لرزه تخریب شد.

وی با بیان اینکه در اکثر کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا، استرالیا، اتحادیه اروپا، کانادا و حتی در کشورهای پاکستان و هند به طور گسترده از این نوع میلگردها استفاده می‌شود و برای آن آیین‌نامه‌های ملی نیز تدوین شده است، ابراز امیدواری کرد که با توجه به ضوابط و آیین‌نامه­‌های تدوین شده، استفاده از آن در کشورمان نیز عمومیت یابد.

فعال عراقی با اشاره به تدوین ضابطه ۷۲۹ سازمان برنامه و بودجه کشور و با بیان اینکه در سال ۹۲ در مبحث هشتم مقررات ملی بر استفاده از این فناوری تاکید شده است، ادامه داد: با تدوین آیین‌نامه‌های مربوط به این نوع میلگردها، کاربرد آن در سازه‌ها الزام‌آور شده است.

به گفته وی اخیرا از سوی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و با همکاری سازمان نظام مهندسی استان البرز و سازمان مقررات ملی کتابی برای نحوه کاربرد این میلگردها تدوین شده و به چاپ رسیده است.

این محقق از کاربردی شدن این میلگرد در سازه‌ها خبر داد و گفت: از این محصول در بازسازی مسکن مهر “شهید شیرودی” در سرپل ذهاب استان کرمانشاه و نیز صدها هزار متر مربع ساختمان در سراسر کشور استفاده شده است.

فعال عراقی به بیان دستورالعمل اجرای میلگرد بستر و قطعات اتصالی پرداخت و گفت: برای نصب گیره در سازه‌های فلزی از جوشکاری استفاده می‌شود و برای این منظور در فواصل هر ۴۰ سانتی‌متر از ارتفاع دیوار، یک گیره نصب شده و یک سانتی‌متر از هر طرف گیره جوشکاری شود تا قالب داخل گیره قرار گیرد.

نحوه نصب گیره در سازه‌های فلزی

وی اضافه کرد: پس از نصب گیره و قالب باید میلگرد بستر مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور در سراسر دیوار و روی سطح سفال، آجر و یا بلوک، میلگرد بستر قرارداده می‌شود و بر روی آن مالت اعمال خواهد شد. البته می‌توان ابتدا یک لایه نازک مالت استفاده کرد و سپس میلگرد بستر را بر روی آن قرار داد و مالت نهایی بر روی آن اعمال شود.

نحوه اجرا در مقاطع T طبق تصویر ذیل است:

نحوه قرارگیری میلگرد بستر در چارچوب‌ها