رویکرد شهر تغییر کرده‌است. دیگر قرار نیست ساخت‌وساز اساس درآمدهای شهری باشد.رویکرد شهر تغییر کرده‌است. دیگر قرار نیست ساخت‌وساز اساس درآمدهای شهری باشد. تهران این روزها گام تازه‌ای برای درآمدزایی برداشته است. چه می‌شود اگر کارخانه سیمان شهر‌ری به موزه‌ای بزرگ در تهران تبدیل شود؟ چه می‌شود برق آلستوم به پارک فناوری و تکنولوژی تبدیل شود؟ یا کارخانه جوراب‌بافی به مرکزی برای توسعه صنایع مدرن نانو. یا پل‌گیشا به پل سرسبز زندگی. این روزها تهران شاهد رویکردی تازه در منابع مالی و استفاده از فضاهای شهری است.

به گزارش همشهری، گام‌های تهران از هفته گذشته شروع شد؛ از روزی که قدیمی‌ترین کتابفروشی تهران در خیابان ۱۵خرداد محل حضور سرپرست شهرداری شد و بسیاری از اعضای شورای شهر و مدیران شهری نیز به آنجا رفتند تا  درکتابگردی تهران حضور یابند.

پیروز حناچی می‌گوید: یکی از برنامه‌های من «اقتصاد مبتنی بر فرهنگ است؛ برنامه‌ای که کتاب در آن نقش مؤثر و مهمی ایفا می‌کند.»

حالا او بر صندلی بهشت تکیه زده‌‌ و قرار است نگاه تازه‌ای به شهر داشته باشد؛ نگاهی که منبع درآمدی تهران را تغییر دهد و الگوی تازه‌ای برای شیوه درآمدزایی شهرهای دیگر شود.

شهردار تهران معتقد است که «اقتصاد مبتنی بر فرهنگ، موضوعی است که دنیا را متحول کرده و ما در ایران کمتر به آن توجه کرده‌ایم. گردشگری بخشی از این اقتصاد است. معنای اقتصاد مبتنی بر فرهنگ، این است که همانطور که می‌توان از سرمایه‌گذاری کالبدی کسب درآمد کرد، از سرمایه‌گذاری فرهنگی هم می‌شود درآمد به‌دست آورد. هرگاه بتوانیم مردم را به‌صورت گسترده وارد جریانی بکنیم، موفق بوده‌ایم. مثلا پل طبیعت را وقتی می‌سازیم، آنقدر این پروژه جذاب است که جمعیت به سمت آن می‌رود. اساسا سرمایه شهرها به میزان جذابیتی است‌ که در قلمرو عمومی آن اتفاق می‌افتد. شهرها سعی می‌کنند در این بخش با هم رقابت کنند. در واقع سرمایه شهر برای شهروندان همین بخش است؛ اقتصاد مبتنی بر فرهنگ.»

بدهی ۵۲هزار میلیاردی شهرداری تهران این روزها مهم‌ترین مانع حرکت این نهاد است. نبود منابع گسترده مالی از یک‌سو و بدهی‌های زیاد شهرداری که محصول مدیریت اشتباه یک دهه گذشته بود، امروزه پایتخت کشور را به زانو درآورده است. شورای پنجم شهر تهران هم نمی‌خواهد شهرفروشی کند‌ و شهردار تهران هم تامین منابع مالی را «مهم‌ترین چالش پیش روی تهران» می‌داند. حالا او طرح تازه‌ای می‌خواهد در‌افکند؛ طرحی که از آن به «اقتصاد مبتنی بر فرهنگ» یاد می‌کند.

گام نخست

کارخانه سیمان ری ۲۵سال است که متروکه شده و نگاه غالب در گذشته این بود که چنین املاکی تملک شوند، اما هم‌اکنون شهرداری تهران منابع ندارد و اگر هم داشته باشد، تملک این ملک در اولویت نیست. تحت این شرایط شهرداری می‌تواند با استراتژی «برد – برد» و با همکاری مالکان، شهرداری و سرمایه‌گذار اتفاق خوبی را رقم بزند. این کارخانه قدیمی می‌تواند به‌عنوان موزه صنعت بازسازی و به‌کارگیری شود و به‌عنوان یک مرکز فرهنگی در جنوب تهران فعالیتش را آغاز کند. پیروز حناچی در نخستین روزهای فعالیتش به‌عنوان معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران به سراغ این کارخانه رفت و با مالکان آن به گفت‌و‌گو نشست. این طرح احتمالا یکی از طرح‌هایی است که روزگار فعالیت او در بهشت، می‌تواند کانون توجه قرار گیرد و به‌عنوان مرکزی فرهنگی، منابع تازه‌ای وارد تهران کند.

۲کارخانه قدیمی

پیش‌تر در بریانک کارگاه جوراب‌بافی و در مرتضوی کارخانه شمس به فضایی برای استفاده عموم تبدیل شد. البته بسیاری از کارخانه‌های دیگر در تهران که نتیجه ورود صنعت به تهران بود نیز تعطیل شدند. هم‌اکنون ۲کارخانه برق آلستوم و دخانیات منتظر تصمیمات شهرداری هستند. این کارخانه‌ها‌ که با توسعه تهران وارد محدوده شهری شده‌اند، حالا باید از شهر خارج شوند. به‌دلیل حجم قابل توجه زمین در این ۲کارخانه، می‌توان این ۲کارخانه را به مراکز توسعه فناوری تبدیل کرد. در ترکیه کارخانه‌ای شبیه کارخانه برق آلستوم وجود داشت که بخشی از آن به پارک فناوری و موزه تاریخ علم و بخش دیگر آن به دانشگاه تبدیل شد.

بازآفرینی

پل‌گیشا یکی از پل‌های قدیمی تهران است. این پل در زمان بازی‌های آسیایی در تهران روی بزرگراه شهید چمران ساخته شد. پس از گذشت حدود نیم قرن از ساخت آن، ۲ تصمیم برای آن وجود داشت؛ یا این پل جمع‌آوری شود یا دوباره بازسازی و مقاوم‌سازی‌ شود. با احداث زیرگذر زیر بزرگراه چمران عملا بازسازی آن منتفی شد، اما هزینه جمع‌آوری آن نیز بسیار زیاد بود و باری سنگین بر عهده شهر می‌گذاشت. از این‌رو در روزهایی که حناچی معاون فنی و عمرانی بود، طرحی تازه در انداخت. پل گیشا با اجرای طرحی نوآورانه به پل سبز زندگی تبدیل خواهد شد. این پل شبیه پل طبیعت در وسط شهر فضایی برای گذران اوقات فراغت و فعالیت‌های فرهنگی خواهد بود.