واتیکان دولت‌ شهری مستقل است که در شهر رم در کشور ایتالیا جای دارد و محل اقامت پاپ، رهبر کاتولیک‌های جهان و مرکز کلیسای کاتولیک است.

واتیکان، کوچکترین کشور مستقل جهان

شهر واتیکان – کوچکترین کشور مستقل جهان – در  ۱۹۲۹ طبق پیمان لاتران تأسیس شد. این عهدنامه بین موسولینی رئیس وقت دولت ایتالیا و پیپسی (papacy) – دفتر پاپ بالاترین قدرت کلیسای کاتولیک رم – پس از سالها مجادله منعقد شد. در سال ۱۹۸۴ با کنکوردا (concordat) – پیمان پاپ و دولت – عهدنامه جدیدی جایگزین شد. این عهدنامه جدید مانند عهدنامه قبلی، استقلال کامل کلیسای کاتولیک را در داخل شهر واتیکان به رسمیت می‌شناسد.

مدیریت شهری

شخص اول در اداره شهر، پاپ اعظم است که در عالی‌ترین مسند قرار دارد و حق قانون‌گذاری، قضاوت و اداره دولت به عهده اوست.

به دلیلی که پیشینه‌ای تاریخی دارد، دولت حاکم بر واتیکان ساختاری خاص و منحصربه‌فرد دارد و همان‌طور که اشاره شد بعد از پاپ که در صدر است، دبیران رسمی منطقه از جمله حکمران و نماینده پاپ اعظم در کمیسیون قرار دارند که نه تنها این اعضا بلکه سایر افراد از سوی شخص پاپ انتخاب و در صورت خواست وی از مسند قدرت عزل می‌شوند.

حکمران شهر که در بسیاری از مواقع به عنوان رئیس‌جمهور واتیکان مطرح می‌شود، در واقع وظیفه‌ای شبیه یک شهردار یا مدیر اجرایی دارد.

واتیکان دارای چند گروه و هسته امنیتی است، یکی گارد امنیتی سوییس که نیروی ارتش آن به صورت داوطلبانه از میان شهروندان سوئیسی تشکیل شده‌است و دیگری (corpo della Gendarmeria) که نه تنها به عنوان نیروی ارتش منطقه واتیکان محسوب می‌شوند بلکه به عنوان محافظان شخصی پاپ نیز انجام وظیفه می‌کنند.

هم‌چنین واحدی به نام (پلیس واتیکان) نیز وجود دارد.شهر واتیکان دارای زندان نیست، اما در ساختمان پلیس واتیکان سه سلول وجود دارد.

واتیکان دارای سیستم قضایی جهت برخورد با تخلفات اداری روحانیون است که به (دادگاه تریبیونال واتیکان) مشهور است.

سیستم شهری واتیکان

واتیکان هیچ فرودگاهی ندارد و تنها یک باند هلیکوپتر دارد.

خطوط راه‌آهن ایتالیا به ایستگاه سینت پیترز متصل می‌شود و بسیاری از زائران از آن استفاده می‌کنند. خطوط متروی آن نیز در مدت ۱۰ دقیقه شهر را طی می‌کند.

در واتیکان از سیستم تلفن و پست انحصاری و کاملاً مستقل استفاده می‌شود و خطوط اینترنتی آن نیز در دسترس همه‌است.

واتیکان دارای کتابخانه و مجموعه‌های ارزشمند موزه است.

در گوشه جنوب غربی واتیکان، عمارت ماتر اکلسیا (Mater Ecclesiae) که قبلاً صومعه بوده، وجود دارد.